Obecnie psychoterapia nie jest już tematem tabu. Staje się coraz bardziej popularną formą leczenia i pomocy, po którą sięga coraz więcej osób, świadomych potrzeby pracy nad sobą. W jakim wieku zgłosić się na psychoterapię? Kiedy zachodzi taka potrzeba? Oczywiście to zależy, głównie od Ciebie 🙂 Nie ma na to nigdy jednej tylko odpowiedzi. Spróbuję jednak trochę przybliżyć Wam ten temat tak, aby decyzja o rozpoczęciu terapii bądź innej formy pracy rozwojowej, stała się choć odrobinę łatwiejsza.
Różnorodność podejść, metod i form..
Psychoterapią mogą być objęte już dzieci w wieku przedszkolnym. Wówczas taka terapia polegać będzie głównie na zabawie i stworzeniu takich warunków, aby dziecko mogło odreagować nagromadzone dotychczas napięcia i emocje oraz ustaleniu sposobów, by jak najlepiej wspierać jego rozwój. Terapia nastolatków będzie bardziej zbliżona do terapii osób dorosłych i w większym stopniu będzie opierać się na rozmowie i relacji między psychoterapeutą a uczestniczką/uczestnikiem terapii.
Psychoterapia może odbywać się w formie kontaktu indywidualnego, ale również może to być praca z parą/ diadą (np. mama i córka), z rodziną oraz w praca w grupie.
Przed wyborem psychoterapeuty warto zapoznać się z różnymi nurtami psychoterapeutycznymi dostępnymi na rynku. Obecnie wyróżnia się ponad 300 różnych podejść, z czego ok.10 jest wiodących w naszym kraju. Ta mnogość możliwości wynika głównie z tego, że koncepcje zmieniają się, ewoluują, wciąż powstają nowe kierunki badań nad metodami pracy oraz sposobami ich udoskonalania. Nurt psychoterapii definiuje sposób pracy i rozumienia człowieka oraz jego trudności i wpływa bezpośrednio na przebieg terapii. Dzięki temu wiemy, czego możemy się spodziewać w trakcie sesji – czy w trakcie spotkań będziemy bardziej skupiać się na analizie przeszłości, odgrywać scenki czy koncentrować się na zrozumieniu związku między myślami a zachowaniem oraz czy otrzymamy jakieś zadania do wykonania między sesjami.
Jednak forma i podejście to nie wszystko, nad czym należałoby się pochylić przed wyborem terapii. Dane z badań mówiących o skuteczności psychoterapii na pierwszym miejscu przyszłego powodzenia terapii stawiają relację terapeutyczną. Istotnie, bo aż w 30% ten kontakt między terapeutą a osobą uczestniczącą w terapii waży na przyszłych efektach. Aby wybrać odpowiednią dla siebie osobę, można wcześniej udać się na konsultacje wstępną. Takie spotkanie pomaga przekonać się, czy wybrana przez nas osoba rzeczywiście nam odpowiada, czy zdołamy się przed nią otworzyć i nawiązać relację. Pomoże również rozwiać wątpliwości lub odpowiedzieć na pytania nasuwające się w kwestiach związanych z przyszłym procesem.
Psychoterapia ma za zadanie głównie pomóc osobom, które w znacznym stopniu odczuwają trudności w swoim codziennym funkcjonowaniu psychicznym z powodu zaburzeń psychicznych, trudności w kontekście przebytych traum, powikłanych kryzysów czy nieprawidłowego sposobu adaptacji do sytuacji problemowej. Jest to systematyczny proces – odziaływanie lecznicze, mające na celu przywrócenie zdrowia, wgląd w siebie, nauczenie się lepszych strategii radzenia sobie z wyzwaniami, a przede wszystkim zapoczątkowanie zmiany. Często nie jest to proces łatwy i przyjemny, może też spowodować czasowe pogorszenie się samopoczucia, czasem łączy się z koniecznością wsparcia farmakoterapią. Piszę to dlatego, aby uświadomić Wam, że trzeba być na to przygotowanym. I chyba właśnie ta gotowość powinna być takim podstawowym kryterium rozpoczęcia terapii tak, aby był to korzystny czas.
Co zamiast terapii? Jakie inne formy pomocy, pracy nad sobą można jeszcze wybrać?
Jeśli po przeczytaniu, stwierdzasz, że psychoterapia jednak nie jest dla Ciebie, jednocześnie czując, że potrzebujesz przestrzeni do rozwoju. Chciał(a)byś, aby ktoś Ci w tym towarzyszył. Albo pojawiają się w Tobie kolejne pytania i wątpliwości. Być może warto rozważyć inne formy pomocy, takie jak:
- poradnictwo psychologiczne – forma pomocy skierowana do osób zdrowych, mierzących się z trudną sytuacją, trudnościami w adaptacji do zmian, do nowej roli życiowej;
- tematyczne warsztaty rozwojowe, treningi interpersonalne – ukierunkowane na rozwój wybranych umiejętności – np. komunikacji, radzenia sobie ze stresem. Najczęściej są to spotkania grupowe, podczas których prowadzący przekazuje swoją wiedzę, a uczestnicy mają możliwość wypróbowania nowych umiejętności w bezpiecznych warunkach w praktyce;
- coaching – proces rozwoju osobistego, oparty na pracy z własnym rozwojem, wytyczaniem celu życiowego, odblokowaniem potencjału poprzez budowanie świadomości i wspieranie wprowadzania zmian;
- mentoring – relacja mistrz-uczeń, w której osoba nabywa wiedzę, umiejętności i kompetencje niezbędne do umocnienia się w jakiejś dziedzinie, np. sprzedaży, rozwoju firmy.
Anna Białecka
psycholog w OSWG
