Praca własna ucznia kojarzy się przede wszystkim z nauką. Nie jest to dziwne, wszak głównym zadaniem życiowym młodzieży jest nauka. Jej celem jest zdobycie zawodu, ukończenie studiów, podjęcie satysfakcjonującej pracy. Jednakże nigdy nie należy zapominać, że każdy człowiek poza sferą swoich obowiązków – nauki i następnie pracy, ma także możliwość rozwijania się. Odbywa się to poprzez rozwijanie zainteresowań, które są niezwykle zindywidualizowane. Z tej racji szkoła ma ograniczoną możliwość pracy z uczniem, choć poprzez różne zajęcia szkolne i pozaszkolne, dzięki pracy wszystkich nauczycieli i wychowawców naszego Ośrodka, stara się je rozwijać. Istotna zatem staje się praca własna młodego człowieka poza szkołą. Każdy ma jakieś zainteresowania, każdy coś lubi. Niektórzy czytają książki, inni uprawiają sport, jeszcze inni się nim interesują, wielu ogląda filmy, część interesuje się informatyką, sztuką, kulinariami i wieloma innymi zagadnieniami. Niezwykle istotne jest, by zainteresowania te umiejętnie podtrzymywać. Można to robić na wiele sposobów – dostarczanie młodzieży nowych materiałów rozwijających zainteresowania, rozmowy, pogadanki, wspomnienia rodziców i rodzeństwa z doświadczeń z danymi rzeczami, zachętę i wskazówki, oraz wiele innych. W jaki sposób wzmacniać motywację ucznia do samorozwoju? Przede wszystkim przez rozmowę, która naprowadza młodzież do podjęcia jakiegoś zobowiązania. Przykładem może być rozmowa o filmie, którego młody człowiek nie widział, ale deklaruje, że obejrzy. Motywować może też rozmowa o tym, co się chce osiągnąć, do czego się dąży oraz analizowanie czynności prowadzących do tego celu. Innym rodzajem oddziaływania może być rozmowa o samym celu, wyobrażenie sobie danego celu – co będzie jeśli osiągnę to, o czym marzę? Dalej, można porozmawiać o tym, co będzie jeśli nie uda się osiągnąć wyznaczonego celu. Istotne jest, by cele, jakie obiera sobie uczeń, były realne – nie każdy zostaje kosmonautą, gwiazdą kina czy znaczącym politykiem. Uczniowie naszej szkoły są jednak w większości realistami, którzy wiedzą, że mają swoje ograniczenia, także te, związane z wadą słuchu. Bardzo często nie są świadomi tego, że mają też zalety, takie jak: spostrzegawczości, wrażliwości na kolory, kształt i kompozycję, zdolność dostrzegania detali, znajdywania elementów nie pasujących do innych. To są cenne i poszukiwane na rynku pracy cechy. Tego rodzaju umiejętności nie są tylko zwykłym hobby. Umiejętności kompozycji kwiatów są cenne u florystów, umiejętne operowanie smakiem i atrakcyjne podanie dań jest ważne u kucharzy, kolor i kompozycja kadru jest istotna dla grafików i fotografów. W Ośrodku kształtujemy te umiejętności w tracie nauki zawodu. W obecnym świecie, gdzie niemal każdy młody człowiek ma telefon z aparatem fotograficznym, z dostępem do Internetu, sprawia, że ma możliwości jakich nie było jeszcze choćby dekadę temu. Warto te możliwości wykorzystać!
dr Mariusz Sak
